Ndarja e fjalëve në fund të rreshtit bëhet sipas këtyre rregullave:
-
Bashkëtingëllorja që ndodhet ndërmjet dy zanoresh shkon
me zanoren që vjen pas:
ba-rra, bre-dhi, de-ti, do-ra, gë-zim, li-sat, lu-le, mi-ku,
ndri-çim, ple-pi, po-pu-lli, pu-në, shpre-sa, xi-xë-llo-nja etj.
-
Kur ndërmjet dy zanoresh ndodhen dy a më shumë
bashkëtingëllore, ndarja në fund të rreshtit është e lirë, mjafton që të paktën
bashkëtingëllorja e fundit e togut përkatës të kalojë në krye të rreshtit me
zanoren pasuese; nga dy ose më shumë ndarje të mundshme të një fjale duhet
parapëlqyer ajo që ruan më të qartë kufijtë e pjesëve të kuptimshme të fjalës:
| ko-dra |
ose |
kod-ra |
|
|
| hu-dhra |
» |
hudh-ra |
|
|
| shu-fra |
» |
shuf-ra |
|
|
| ko-fsha |
» |
kof-sha |
|
|
| ve-gla |
» |
veg-la |
|
|
| la-kra |
» |
lak-ra |
|
|
| ko-krra |
» |
kok-rra |
|
|
| ve-pra |
» |
vep-ra |
|
|
| po-sta |
» |
pos-ta |
|
|
| mu-shka |
» |
mush-ka |
|
|
| vi-shnje |
» |
vish-nje |
|
|
| ku-shti |
» |
kush-ti |
|
|
| la-vdi |
» |
lav-di |
|
|
| ek-skavator |
» |
eks-kavator |
|
|
| ek-skursion |
» |
eks-kursion |
|
|
| ek-speditë |
» |
eks-peditë |
|
|
| ek-sport |
» |
eks-port |
|
|
| fu-nksion |
» |
fun-ksion |
|
|
| të-mblat |
» |
tëm-blat |
ose |
tëmb-lat |
| the-mbra |
» |
them-bra |
» |
themb-ra |
| lu-ndra |
» |
lun-dra |
» |
lund-ra |
| qe-ndra |
» |
qen-dra |
» |
qend-ra |
| që-ndroj |
» |
qën-droj |
» |
qënd-roj |
| hë-ngra |
» |
hën-gra |
» |
hëng-ra etj. |
por: korr-je, lodh-je, ndjek-je, ngec-je; i këtej-më, e
nesër-mja, i par-më, i pas-më; e ardh-shmja, i brend-shëm, i buj-shëm, i
dhimb-shëm, e dhimb-shme, e më-tej-shme, e nder-shme, e nder-shmja, të
ngadal-shmit, e paprek-shme, ë pavdek-shme, e përbot-shme, e përbot-shmja, e
përjav-shmja, i përkoh-shëm, e për-koh-shme, e përkoh-shmja, e vrull-shme; i flak-të,
i pes-të, i shesh-të etj.
Shënim. Bashkëtingëllorja j e ndjekur nga një
bashkëtingëllore tjetër lidhet gjithmonë me zanoren që i prin: kuj-tim,
laj-thi, maj-tas, mbruj-ta, paj-toj, vaj-ta etj.
-
Kur në një fjalë vijnë dy zanore njëra pas tjetrës ato
mund të ndahen në fund të rreshtit:
vëlla-it, xhaxha-it; ka-ut, va-ut; mete-or; atdhe-ut,
kre-ut, muze-ut; e di-el, di-ell, mi-ell, qi-ell; ari-ut, bari-ut, njeri-ut,
shi-ut, veri-ut; blu-aj, du-ajt, gru-as, kru-aj, ku-adër, (por edhe kua-dër),
ku-arc, mu-aj, punu-ar, ru-aj, sku-adër (por edhe skua-dër), shkru-an; ku-otë
(por edhe kuo-të), dy-er, fy-ell, kthy-er, ly-ej, ly-ejmë, thy-ej, thy-ejmë
etj.
Në shkrimin e trajtave si mësuesi, sulmuesi, përkthyesit
etj. dhe në fjalët e prejardhura si i arsyeshëm, i pathyeshëm etj. të
parapëlqehen ndarjet më-sue-si, sulmue-sin, përkthye-sit etj.; i arsye-shëm, i
pathye-shëm etj.
-
Ndarja në fund të rreshtit e fjalëve të përbëra e të
përngjitura, si edhe e fjalëve të formuara me parashtesa që përdoren edhe si
fjalë më vete në gjuhën e sotme, bëhet në kufirin e pjesëve përbërëse të tyre;
kur paraqitet nevoja për ndarjen e vetë pjesëve përbërëse, zbatohen rregullat e
mësipërme:
hekur-udhë ose he-kurudhë ose hekuru-dhë (por jo
heku-rudhë); bashk-atdhetar ose bashkatdhe-tar (por jo ba-shkatdhetar);
gjith-monë ose gjithmo-në; i shum-anshëm ose i shuman-shëm; mos-ardhje ose
mosardh-je (por jo mo-sardhje); për-emër ose përe-mër (por jo pë-remër); i
për-jetshëm ose i përjet-shëm etj.
|
